اعجاز بیانی قرآن (کتاب)«اعجاز بیانی قرآن» نوشته دکتر عایشه عبد الرحمن بنت الشاطئ با ترجمه حسین صابری است. این کتاب چهره‌ای تازه از بیان و بلاغت قرآن و اسرار آن را معرفی می‌کند. ۱ - معرفی اجمالینویسنده در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه در این کتاب الهی هرچیز در جای خویش قرار دارد و همین برجسته‌ترین راز بلاغت قرآن است. وی در مقدمه کتاب به بیان سیر اجمالی آراء و نظریات و تالیفاتی که در این عرصه خود را نشان داده‌اند و همچنین به معرفی کتاب خود می‌پردازد. مؤلف مسائل معجزه، اعجاز و تحدی قرآنی، وجوه اعجاز و بیان قرآن و تلاشهای علمای بلاغت در زمینه پرده برداشتن از اعجاز قرآن و وجوه آن را مورد بحث قرار می‌دهد و خود نظریه اعجاز به بیان و بلاغت را برمی گزیند و آن را تقویت و تبیین می‌کند. سپس در سه بخش حروف مقطعه و الفاظ و واژه‌ها و سرانجام اسالیب قرآنی نظریه خود را تعقیب می‌نماید و سرانجام مسائل ابن ازرق و تفسیر ابن عباس از واژه‌های قرآنی را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد تا نشان دهد که چگونه هر تلاشی برای جایگزین کردن حرفی با حروف قرآنی، یا واژه‌ای با واژه قرآنی و یا اسلوبی با اسلوب قرآنی- هرچند که در جایی دیگر از همین کتاب الهی نیز به کار رفته باشد- تلاشی ناموفق و ناکام است و چگونه در قرآن کریم هرچیز در جای خویش قرار گرفته و هر تفسیر لغوی یا هر توجیه نحوی جز تلاشی برای تقریب به ذهن نیست. ۲ - انگیزه نویسندهنویسنده در بیان هدف و انگیزه نگارش این کتاب می‌نویسد: اعجاز بیانی اقتضا می‌کند که هر مفسری در راه آوردن همانندی برای واژه‌های قرآنی و در جای آن، درمانده و ناتوان گردد؛ بلکه در این نیز ناتوانیم که برای واژه قرآنی بدیلی از دیگر کلمات این کتاب الهی که در موضعی دیگر و در سیاقی دیگر آمده است بیابیم. ۳ - ساختار کتاباین کتاب مشتمل بر یادداشتی از مترجم، یادداشتی از مؤلف، یک مقدمه و سه گفتار ذیل می‌باشد: در گفتار اول عناوین: معجزه، جدل و مبارزه جویی و نمایش اعجاز، وجوه اعجاز و بیان قرآنی، علمای بلاغت و اعجاز بیانی مورد بحث واقع می‌شود. و در گفتار دوم «نظریه‌ای در اعجاز بیانی» به عناوینی چون: حروف مقطعه و راز نهفته در حروف، دلالتهای الفاظ و راز کلمات (رؤیا و حلم، آنس و ابصر، نای و بعد و...) و اسلوبهای قرآنی و راز نهفته در چگونگی تعبیر برمی خوریم. در گفتار سوم مسائل ابن ازرق و تفسیر ابن عباس از واژه‌های قرآنی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. فهرست مطالب کتاب نیز در ابتدای آن درج شده است. ۴ - نسخه شناسینویسنده کتاب دکتر عایشه عبد الرحمن نبت الشاطئ، قرآن پژوه مصری است. این کتاب توسط آقای حسین صابری به فارسی برگردان شده و در قطع وزیری با جلد شومیز در ۶۳۲ صفحه نخستین بار در سال ۱۳۷۶ خورشیدی از سوی «شرکت انتشارات علمی و فرهنگی» تهران به چاپ رسیده است. [۱]
خرمشاهی، بهاء الدین، دانشنامه قرآن، ج۱، ص۲۴۷.
۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |